• phương pháp logic-lịch sử
• phương pháp điền dã thu thập tài liệu
• phương pháp phân tích tổng hợp, so sánh…
VI. Đóng góp của đề tài
Về mặt lý luận:
Khái quát được một số vấn đề về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng
trong sạch, vững mạnh theo tư tưởng Hồ Chí Minh và ở Minh Hoá, Quảng
Bình hiện nay.
Về mặt thực tiễn:
Khóa luận hoàn thành là nguồn tài liệu để các bạn sinh viên, các
đọcc giả nghiên cứu tham khảo nhằm phục vụ mục đích học tập, nghiên
cứu của bản thân về Đảng Cộng sản Việt Nam.
B NỘI DUNG
Chương 1: Cở sở lý luận và quá trình hình thành
tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng
1. Cơ sở lý luận
1.1 Những khái niệm cơ bản
1.1.1 Tư tưởng là gì?
Tư tưởng là quan điểm, ý nghĩ chung của con người đối với thế giới,
tự nhiên và xã hội[27; 17, 57]
Tư tưởng là hình thức phản ánh thế giới bên ngoài trong đó bao hàm
sự ý thức về mục đích và triển vọng của việc tiếp tục nhận thức và cải tạo
thế giới bên ngoài, là kết quả khái quát hoá kinh nghiệm và sự phát triển tri
thức trước đó và được dùng làm nguyên tắc để giải thích các hiện
tượng[25; 704]
5
Theo nghĩa thông thường tư tưởng là ý nghĩ, là sự suy nghĩ, là quá
trình tư duy. Trong cụm từ tư tưởng Hồ Chí Minh, thuật ngữ tư tưởng Hồ
Chí Minh có ý nghĩa ở tầm khái quát triết học. Khái niệm tư tưởng ở đây
được hiểu là hệ thống quan điểm, quan niệm, luận điểm xây dựng trên nền
tảng thế giới quan Mác-Lênin.
1.1.2 Khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh
Theo Đại Tướng Võ Nguyên Giáp: “Tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ
thống lý luận về đường lối, chiến lược, sách lược của cách mạng Việt
Nam”[11; 98]. Nó bao gồm tư tưởng về cách mạng không ngừng, cách
mạng dân tộc để tiến lên chủ nghĩa xã hội, đó là tư tưởng về độc lập dân
tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội.
Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng Cộng sản Việt Nam
đã nêu rõ: “Tư tưởng Hồ Chí Minh chính là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa
Mác-Lênin trong điều kiện cụ thể nước ta, và trong thực tế tư tưởng Hồ Chí
Minh đã trở thành một tài sản tinh thần quý báu của Đảng và dân tộc”[8;
127-128]
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX một lần nữa khẳng định: “Tư
tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về
những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng
và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước
ta, kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp
thu tinh hoa văn hoá nhân loại”[9; 83-84].
Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh 2003 (Hội đồng Trung ương chỉ
đạo biên soạn giáo trình quốc gia các môn khoa học Mác-Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh dùng trong các trường Cao đẳng và Đại học): “Tư tưởng Hồ
Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề
cơ bản của cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân
đến cách mạng xã hội chủ nghĩa; là kết quả của sự vận dụng và phát triển
6
sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, đồng thời
là sự kết tinh tinh hoa dân tộc và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc,
giải phóng giai cấp và giải phóng con người”[13; 19].
Như vậy khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh đã nói lên nguồn gốc ra
đời, nội dung, giá trị của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với dân tộc Việt Nam
và nhân loại. Nhưng đây chỉ là khái niệm bước đầu do đó để đi đến một
khái niệm đầy đủ, toàn diện về tư tưởng Hồ Chí Minh cần có thêm thời
gian, có thêm sự đóng góp công sức và trí tuệ của nhiều người, nhiều giới,
nhiều ngành khoa học ở trong và ngoài nước.
1.1.3 Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam
trong sạch vững mạnh.
Tư tưỏng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trong
sạch vững mạnh chiếm một vị trí đặc biệt trong toàn bộ di sản của Người.
Người liên tục đề cập vấn đề xây dựng, chỉnh đốn đảng và hình thành một
hệ thống các luận điểm mang tính nhất quán.
Hồ Chí Minh bàn về xây dựng Đảng không phải là khi trong Đảng
có gì đột biến hay trong Đảng “có vấn đề nổi cộm” mới cần đến một giải
pháp tình thế. Với Người xây dựng Đảng là một nhiệm vụ tất yếu, thường
xuyên của Đảng hoàn thành vai trò chiến sĩ tiên phong trước giai cấp, dân
tộc và nhân dân. Xây dựng Đảng được Hồ Chí Minh đặt ra như một nhiệm
vụ vừa cấp bách vừa lâu dài. Khi cách mạng gặp khó khăn xây dựng Đảng
để cán bộ, đảng viên củng cố lập trường quan điểm bình tĩnh, sáng suốt,
không tỏ ra bị động, lúng túng, bi quan.
Trong quan điểm Hồ Chí Minh, xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn liền
với sự tồn tại của Đảng. Còn Đảng còn hoạt động, còn cần tổ chức xây
dựng và chỉnh đốn Đảng.
Tính tất yếu khách quan của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng
được Hồ Chí Minh lý giải hết sức thuyết phục theo các căn cứ sau đây:
7
Xây dựng chỉnh đốn Đảng bị chế định bởi quá trình phát triển liên
tục cuả sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo. Đảng lãnh đạo giai cấp và
nhân dân đánh đổ đế quốc, phong kiến, xây dựng chế độ mới, tạo điều kiện
tiến dần lên chủ nghĩa xã hội nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp
và giải phóng con người. Trong suy nghĩ và nhận thức của Hồ Chí Minh
Đảng ta lớn lên, trưởng thành gắn liền với sự phát triển của đất nước và của
dân tộc, Đảng thực sự là “một cơ thể sống” luôn tự hoàn thiện và vươn lên.
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là cơ hội để mỗi cán bộ, đảng viên tự rèn
luyện giáo dục và tu dưỡng tốt hơn, hoàn thành các nhiệm vụ mà Đảng và
nhân dân giao phó, đặc biệt giữ các phẩm chất, đạo đức cách mạng tiêu
biểu.
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là làm cho mỗi cán bộ, đảng viên hiểu rõ,
hiểu đúng và thực hành tốt các quan điểm, đường lối chính sách của Đảng.
Xây dựng chỉnh đốn Đảng không thể buông lỏng việc thắt chặt công
tác kiểm tra, quản lý của cán bộ đảng viên. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng nếu
không đặt đúng vị trí, ngang tầm mà lại buông lỏng kiểm soát, quản lý thì
rất dễ làm cho bộ phận cán bộ, đảng viên bị thoái hoá, biến chất về đạo đức
và lối sống, dẫn đến tha hoá về chính trị.
Trong điều kiện khi Đảng đã trở thành đảng cầm quyền, việc xây
dựng, chỉnh đốn Đảng lại được Hồ Chí Minh coi là công việc càng phải
được tiến hành thường xuyên hơn của Đảng. Đảng phải quan tâm tới việc
chỉnh đốn và đối mới để hạn chế, ngăn chặn đẩy lùi và tẩy trừ mọi tệ nạn
do thái hoá, biến chất gây ra trong điều kiện Đảng lãnh đạo chính quyền
nhà nước.
Nhìn một cách tổng quát, theo Hồ Chí Minh, xây dựng, chỉnh đốn
Đảng mang tính quy luật và nhu cầu tồn tại phát triển của bản thân Đảng.
Chỉnh đốn và đối mới Đảng là nhằm làm cho Đảng thật sự trong sạch vững
mạnh về tư tưởng, chính trị và tổ chức, làm cho đội ngũ cán bộ, đảng viên
8
không ngừng nâng cao phẩm chất và năng lực trước những yêu cầu, đòi hỏi
ngày càng cao, càng phức tạp nhiệm vụ cách mạng. Đối mới chỉnh đốn
Đảng sẽ làm cho toàn Đảng trở thành một khối thống nhất về nhận thức và
tư tưởng, làm cơ sở cho sự thống nhất về hành động, đủ sức lái con thuyền
cách mạng Việt Nam tiến về phía trước, vượt qua những khúc quanh đầy
thử thách.
1.2. Quá trình hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng
Đảng cộng sản Việt nam
1. 2.1 Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản
Việt Nam
1.2.1.1. Cuộc đời, sự nghiệp Chủ tịch Hồ Chí Minh
Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh năm 1890 tại Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ
An, trong một gia đình nhà Nho có truyền thống yêu nước. Băn khoăn
trước những thất bại của các sỹ phu yêu nước chống Pháp, Người muốn
học hỏi, tìm hiểu con đường đấu tranh của các cuộc cách mạng ở Châu Âu,
muốn đi xem họ đã làm gì để giúp đồng bào thoát khỏi cảnh nô lệ. Từ ý chí
đó thôi thúc Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước vào năm 1911.
Người đã qua nhiều quốc gia trên thế giới, sống và hoạt động với
những người dân bị áp bức, Người đã khảo sát tìm hiểu các cuộc cách
mạng Pháp, cách mạng Mỹ, tham gia Đảng xã hội Pháp, học tập và tìm
hiểu Cách mạng Tháng Mười với chủ nghĩa Lênin. Đến tháng 7 năm 1920
Người đã tìm ra con đường giải phóng cách mạng Việt Nam, đưa cách
mạng Việt Nam đi theo con đường cách mạng vô sản.
Sau đó Người tích cực hoạt động trong Đảng xã hội Pháp, tham gia
thành lập các tổ chức để tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin về Việt Nam.
Trong thời gian này Người đã nghiên cứu lí luận và thực tiễn, truyền bá tư
tưởng giải phóng dân tộc và vận động quần chúng đấu tranh xây dựng tổ
chức cách mạng chuẩn bị cho việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
9
Năm 1930 Hồ Chí Minh chủ trì Hội nghị hợp nhất ba tổ chức đảng
thành Đảng Cộng sản Việt Nam. Năm 1941 Người trở về trực tiếp lãnh đạo
cuộc cách mạng giải phóng dân tộc. Dưới sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh và
Đảng Cộng sản Việt Nam, cách mạng Việt Nam đã đi từ thắng lợi này đến
thắng lợi khác. Cách mạng tháng Tám 1945 thắng lợi, khai sinh ra nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp hơn
80 năm đã giành thắng lợi); Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống đế quốc
Mỹ, thống nhất nước nhà; v.v, vai trò lãnh đạo của Đảng là sợi chỉ đỏ
xuyên suốt quá trình cách mạng Việt nam.
Cả cuộc đời Hồ Chí Minh là sự gắn bó, cống hiến cho nền độc lập
dân tộc, cho nhân dân lao động. Cho đến giây phút cuối đời Người cũng
luôn lo lắng cho dân tộc, cho đất nước “suốt đời tôi hết lòng hết sức phục
vụ Tổ quốc, phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân. Nay dù phải từ biệt thế
giới này, tôi không có điều gì phải hối hận, chỉ tiếc là tiếc rằng không
được phục vụ lâu hơn nữa, nhiều hơn nữa”[6; 38]
1.2.1.2. Cơ sở lí luận
Khi hoạt động ở nước ngoài Nguyễn Ái Quốc biết được Đảng Cộng
sản Bônsêvich và VI.Lênin đã lãnh đạo công - nông Nga nổi dậy tiến hành
cuộc cách mạng thành công. Sau đó Người tham gia hoạt động trong Quốc
tế Cộng sản. Năm 1920 Nguyễn Ái Quốc đọc được bản sơ thảo lần thứ nhất
luận cương về các vấn đề dân tộc và thuộc địa của VI. Lênin, từ đây Người
hoàn toàn tin theo Lênin, tin theo Quốc tế III.
Tháng 12 năm 1920 khi tham gia Đại hội Tua, Nguyễn Ái Quốc đã
hoàn thiện nhận thức của mình về con đường cách mạng Việt Nam, về sự
cần thiết phải có Đảng Cộng sản theo học thuyết đảng kiểu mới của Lênin
và Người tiếp tục nghiên cứu chủ nghĩa Mác.
Theo C.Mác và Ph.Ăngghen Đảng Cộng sản là sản phẩm của sự kết
hợp giữa chủ nghĩa xã hội khoa học và phong trào công nhân. Hai ông đã
10
nói giai cấp vô sản chỉ có thể hành động với tư cách là một giai cấp khi nó
được tổ chức thành một chính đảng riêng biệt, đủ mạnh và để có thể dành
được thắng lợi nó phải thành lập một đảng đặc biệt khác với tất cả các đảng
khác và đối lập với các đảng khác và tự coi mình là Đảng của giai cấp.
Đảng là tổ chức của những người ủng hộ chủ nghĩa xã hội khoa học
chống lại những người xã hội chủ nghĩa tiểu tư sản và không tưởng. Theo
các ông đảng phải là những người liên minh chiến đấu cùng lí tưởng được
củng cố bằng sự thống nhất về tổ chức. Những người cộng sản hoàn toàn
không có lợi ích nào tách khỏi toàn thể giai cấp vô sản. Đảng phải là một tổ
chức chiến đấu của cách mạng, nhằm mục tiêu lật đổ sự thống trị của giai
cấp tư sản thiết lập chuyên chính vô sản.
C.Mác, Ph.Ăngghen đã nêu lên một số vấn đề xây dựng Đảng về
chính trị, tư tưởng và tổ chức.
Theo Lênin Đảng mácxít là một bộ phận của giai cấp công nhân, là
đội ngũ tiên phong giác ngộ nhất của giai cấp công nhân, là đội ngũ có tổ
chức của giai cấp công nhân, có kỷ luật, bắt buộc tất cả các đảng viên tuân
theo, là tổ chức cao nhất của giai cấp công nhân. Đảng là sự hiện thân của
sự liên hệ giữa đội tiền phong của giai cấp công nhân với hàng triệu quần
chúng. Đảng được tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân chủ, có một điều
lệ duy nhất, một kỷ luật duy nhất mà tất cả mọi đảng viên và lãnh tụ đều
phải thi hành.
Như vậy C.Mác, Ph.Ăngghen và Lênin đã nêu lên những quan điểm
cơ bản về một chính Đảng vô sản của giai cấp công nhân. Đây chính là cơ
sở lí luận để Hồ Chí Minh kế thừa và phát triển Đảng Cộng sản Việt Nam.
1.2.1.3. Cơ sở thực tiễn
Thực tiễn hoạt động ở nước ngoài giúp Hồ Chí Minh thấy rằng cách
mạng trước hết phải có gì? Có Đảng cách mệnh theo chủ nghĩa Mác-Lênin.
Vì sao công xã Pari chỉ tồn tại trong vòng 72 ngày? Nguyên nhân chủ yếu
11
dẫn đến sự thắng lợi của cách mạng tháng Mười Nga là gì?. Tiếp theo là sự
ra đời của các Đảng Cộng sản trên thế giới: Đảng Cộng sản Inđônêxia
(1920), Đảng Cộng sản Trung Quốc (1921), Đảng Cộng sản Nhật Bản
(1921), Đảng Cộng sản Ấn Độ (1928), Đảng Cộng sản Pháp (1920)
Khảo sát phong trào cách mạng Việt Nam Người thấy rằng sự thất bại
của phong trào Cần Vương, phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục, phong trào
Đông Du, phong trào Duy Tân không phải là do nhân dân ta thiếu tinh thần
cách mạng mà thiếu một tổ chức lãnh đạo để đưa ra các chiến lược, sách
lược tập hợp toàn dân tham gia kháng chiến. Và cùng với quá trình khai thác
thuộc địa của thực dân Pháp làm cho giai cấp công nhân Việt Nam phát triển
mạnh mẽ về số lượng và chất lượng, nhiều phong trào đấu tranh liên tục nổ
ra từ tự phát rồi chuyển sang tự giác (phong trào đấu tranh của công nhân
đóng tàu Bason, dệt Nam Định ), tuy vậy các cuộc đấu tranh này cuối cùng
đều thất bại.
Trước thực tiễn này đòi hỏi có một tổ chức lãnh đạo phong trào cách
mạng. Nhìn thấy sự cần thiết phải có một chính Đảng để tập hợp lãnh đạo
quần chúng đấu tranh, Hồ Chí Minh đã chuẩn bị cả về ba mặt chính trị, tư
tưởng và tổ chức cho việc thành lập Đảng.
Hội nghị thành lập Đảng năm 1930 đánh dấu bước ngoặt vĩ đại trong
lịch sử cách mạng Việt Nam, nó phản ánh đúng xu thế khách quan của thời
đại và điều kiện chín muồi của cách mạng Việt Nam. Chúng ta thấy rằng
Đảng Cộng Sản Việt Nam ra đời là kết quả của sự kết hợp chủ nghĩa Mác-
Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam, là kết
quả chuẩn bị chu đáo của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc.
1.2.2. Vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với sự nghiệp giải
phóng dân tộc
Sức mạnh to lớn của nhân dân chỉ phát huy khi được tập hợp, đoàn
kết và được lãnh đạo bởi một tổ chức chính trị là Đảng Cộng sản Việt Nam.
12
Hồ Chí Minh khẳng định: “lực lượng của giai cấp công nhân và nhân dân
lao động là rất to lớn, là vô cùng vô tận. Nhưng lực lượng ấy cần có Đảng
lãnh đạo mới chắc chắn thắng lợi”[20; 290]. Giai cấp mà không có Đảng
lãnh đạo thì không làm được cách mạng.
Từ những năm 20 của thế kỷ XX Hồ Chí Minh đã đặt ra câu hỏi:
“Cách mạng trước hết phải có cái gì? Và Người khẳng định “trước hết
phải có đảng cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân chúng,
ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi. Đảng
có vững cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm lái có vững
thuyền mới chạy”[15; 267-268]. Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa
làm cốt, trong Đảng ai cũng phải hiểu, phải theo chủ nghĩa ấy, chủ nghĩa
Mác- Lênin vì đây là chủ nghĩa khoa học nhất, cách mạng nhất.
“Cách mạng là cuộc đấu tranh rất gian khổ. Lực lượng kẻ địch rất
mạnh. Muốn thắng lợi thì quần chúng phải tổ chức rất chặt chẽ; chí khí
phải kiên quyết. Vì vậy phải có Đảng để tổ chức và giáo dục nhân dân
thành một đội quân thật mạnh, để đánh đổ kẻ địch, tranh lấy chính quyền.
Cách mạng thắng lợi rồi, quần chúng vẫn cần có Đảng lãnh đạo, vì:
Dù nhân dân đã nắm chính quyền, nhưng giai cấp đấu tranh trong
nước và mưu mô đế quốc xâm lược vẫn còn.
Vì phải xây dựng kinh tế, quốc phòng, văn hoá, xã hội cho nên Đảng
vẫn phải tổ chức, lãnh đạo, giáo dục quần chúng, để đưa nhân dân lao
động đến thắng lợi hoàn toàn”[18; 228-229]
Sự ra đời, tồn tại và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam phù hợp
với quy luật phát triển của xã hội, vì Đảng ta có mục đích tự thân, ngoài lợi
ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động, lợi ích của toàn dân tộc
Việt Nam, lợi ích của nhân dân tiến bộ trên thế giới, Đảng không có lợi ích
gì khác.
13
Như chúng ta đã biết, các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác-Lênin đã
nêu lên luận điểm: Đảng là sản phẩm của sự kết hợp giữa chủ nghĩa xã hội
khoa học với phong trào công nhân. Luận điểm này rất đúng và có ý nghĩa
phổ biến đối với các nước ở phương Tây. Tuy nhiên, như Việt Nam thì
luận điểm đó tỏ ra chưa phù hợp. Nước ta bị chủ nghĩa thực dân thống trị,
nền kinh tế hết sức lạc hậu, què quặt, công nghiệp gần như chưa phát triển,
giai cấp công nhân tuy đã ra đời nhưng còn rất nhỏ bé. Vì vậy phong trào
đấu tranh của giai cấp công nhân chưa đại diện cho toàn bộ phong trào dân
tộc. Mặt khác ở nước ta vấn đề dân tộc trở nên bức xúc đòi hỏi phải giải
quyết, do đó cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân đã hoà chung với
phong trào yêu nước và các tầng lớp, giai cấp khác trong xã hội.
Hồ Chí Minh đã tiếp thu truyền thống yêu nước và tinh thần đấu
tranh bất khuất chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. Người đã
chứng kiến những phong trào yêu nước chống Pháp bị đàn áp, biết rút kinh
nghiệm thất bại của các con đường giành độc lập của các sỹ phu yêu nước
để đi tìm con đường mới cứu nước, cứu dân.
Bằng thực tiễn hoạt động cách mạng hết sức phong phú, thông qua
sự khảo nghiệm bằng chính con đường của mình đến với chủ nghĩa cộng
sản, chủ nghĩa Lênin, Hồ Chí Minh đã dẫn dắt dân tộc ta đi theo con đường
mà chính mình đã trải qua từ một người yêu nước đến với chủ nghĩa Mác-
Lênin, kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh dân tộc với đấu tranh giai cấp, giữa
phong trào yêu nước với phong trào công nhân để chuẩn bị tiến tới thành
lập Đảng của giai cấp công nhân ở Việt Nam. Như vậy sự ra đời của Đảng
Cộng sản Việt Nam không những là kết quả của chủ nghĩa xã hội khoa học
kết hợp với phong trào công nhân, mà còn là sự kết hợp với phong trào yêu
nước của nhân dân ta, đây là một luận điểm sáng tạo của Hồ Chí Minh về
Đảng Cộng sản Việt Nam.
14
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét